Όταν πριν πολλά χρόνια μπήκαν στη ζωή μας οι προτηγανισμένες πατάτες, τα πιό συχνά σχόλια που άκουγε κανείς ήταν το πόσο τραγανές είναι πάντα, όταν είναι φρέσκιες, αλλά μόλις κρυώσουν χάνουν όλη τη "γοητεία" τους και γίνονται σκληρές, χωρίς ίχνος γεύσης πατάτας. Για να μην αναφέρουμε το πόσο λάθος τηγανίζονται, μέχρι σήμερα, πολλές φορές - με λάδια που έχουν καιρό να αλλάξουν ή έστω να φιλτραριστούν- πράγμα που υποβιβάζει ακόμη περισσότερο το τελικό προϊόν.
 |
| Σπιρτόξυλα (julienne) |
Εδώ και αρκετά χρόνια, στη μαζική εστίαση, έχει εμφανιστεί η τάση της "φρέσκιας" πατάτας. Βέβαια υπάρχει η φρέσκια που καθαρίζει και κόβει κανείς στο κατάστημά του, σε καθημερινή βάση και η "φρέσκια" που προμηθεύονται τα καταστήματα ήδη καθαρισμένη (πολλές φορές και κομμένη) συντηρημένη -ώστε να μη μαυρίζει μέχρι να τηγανιστεί. Κοινό χαρακτηριστικό όμως και των δύο είναι πως δεν είναι προτηγανισμένες και μετά κατεψυγμένες.
Η τεχνική που θα σας προτείνω λοιπόν συνδυάζει τα πλεονεκτήματα των παραπάνω, χωρίς τα ελαττώματά τους.
Ένα στοιχείο που πρέπει κανείς να έχει υπόψη του όταν αποφασίζει να τηγανίσει πατάτες είναι πως όπως πάντα, η μισή επιτυχία είναι η επιλογή της σωστής πρώτης ύλης. Και φυσικά η άλλη μισή είναι η τεχνική που θα ακολουθήσουμε.
Α΄ΥΛΗ και ΤΕΧΝΙΚΗ
Σχετικά με την πρώτη ύλη: Όλες οι πατάτες δεν είναι κατάλληλες για το τηγάνι. Αυτές που πραγματικά μπορούν να δώσουν τραγανές και νόστιμες τηγανητές πατάτες πρέπει να μην είναι πλούσιες σε σάκχαρα (γιατί μαυρίζουν και γλυκίζουν).
Όμως αυτό δεν είναι εύκολο να το καταλάβει κανείς, ώστε να το αποφύγει. Όσο όμως πιό φρέσκιες είναι οι πατάτες (και πιό σκληρές φυσικά), οι πιθανότητες να δώσουν το καλύτερο αποτέλεσμα είναι περισσότερες.
Ακόμη αυτές που έχουν κίτρινη σάρκα είναι καταλληλότερες για το τηγάνι - σε αντίθεση με τις λευκές που είναι καλύτερες για μαγείρεμα (σε φούρνο ή κατσαρόλα).
Και φυσικά ένα άλλο θέμα είναι η λιπαρή ουσία μέσα στην οποία θα τηγανίσουμε. Υπάρχουν πολλές απόψεις και συνήθειες.
Είναι γνωστό πως οι Βέλγοι- που φημίζονται για τις τηγανητές τους πατάτες, συνηθίζουν να χρησιμοποιούν λαρδί (ζωικό λίπος). Πράγμα που οι Μεσογειακοί λαοί και ιδιαίτερα στην πατρίδα μας, ακούμε και ...ανατριχιάζουμε.
Στη χώρα μας παραδοσιακά οι τηγανητές πατάτες τηγανίζονταν σε ελαιόλαδο. Τα τελευταία χρόνια -κυρίως για λόγους κόστους- χρησιμοποιούνται τόσο το ηλιέλαιο όσο και το αραβοσιτέλαιο, που δίνουν μιά πιό ελαφριά γεύση από το ελαιόλαδο. Μιά πολύ ιδιαίτερη γεύση δίνει και το σησαμέλαιο στις τηγανητές πατάτες, που αξίζει κανείς να δοκιμάσει κανείς, μιάς και παράγουμε εξαιρετικής ποιότητας προϊόν αλλά αν κανείς θέλει μπορεί να το αναμείξει με ηλιέλαιο ή αραβοσιτέλαιο για πιό ήπια γεύση.
Και ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για την τεχνική. Καταρχήν κόβουμε τις πατάτες ούτε πολύ φαρδιές ούτε πολύ στενές - περίπου 1 cm, ώστε να μπορούν να γίνουν ξεροψημένες αλλά το εσωτερικό τους να μείνει μαλακό και τρυφερό.Επόμενο βήμα είναι πως πρέπει να μείνουν μέσα σε νερό κρύο, ώστε να φύγει ένα μέρος από το άμυλο που περιέχουν, για να μπορούν να γίνουν τραγανές.
Λίγο πριν το τηγάνισμα, τις ξεπλένουμε καλά και αν είναι εύκολο τις στεγνώνουμε τοποθετώντας τες πάνω σε μιά καθαρή πετσέτα, ώστε να στεγνώσουν όσο περισσότερο γίνεται.
Στη συνέχεια σε ένα βαθύ αλλά και ανοιχτό σκεύος βάζουμε το λάδι (ή το μίγμα λαδιών) που θα χρησιμοποιήσουμε και το ζεσταίνουμε μέχρι τη θερμοκρασία των 180 -190οC. Αν δεν έχουμε θερμόμετρο κουζίνας, χρησιμοποιούμε ένα κομματάκι ψωμί (περίπου 3x3cm) και αν γίνει τραγανό χωρίς να καεί, σε 60sec,η θερμοκρασία του λαδιού είναι η κατάλληλη.
Ένας άλλος τρόπος να ελέγξουμε την θερμοκρασία, είναι με το χερούλι μιάς ξύλινης κουτάλας: αν βυθίζοντάς το μέσα στο λάδι αρχίσουν να σχηματίζονται φυσαλίδες με έναν ήπιο τρόπο, η θερμοκρασία είναι κατάλληλη. Αν οι φυσαλίδες είναι πολύ έντονες τότε έιναι πολύ πιό ψηλή από ότι πρέπει.
ΤΗΓΑΝΙΣΜΑ:
Το τηγάνισμα -που είναι το επόμενο βήμα- θα γίνει σε δύο φάσεις.
Α΄Φάση:
 |
| Μετά την α΄φάση |
Για 3 σχετικά μεγάλες πατάτες (περίπου 750g συνολικό βάρος, θα χρησιμοποιήσουμε 700-800ml λάδι ή σπορέλαιο και θα μοιράσουμε σε δύο δόσεις, ανάλογα φυσικά και με το σκεύος που θα χρησιμοποιήσουμε).
ΠΡΟΣΟΧΗ: ΔΕΝ ΤΙΣ ΑΝΑΚΑΤΕΥΟΥΜΕ, γιατί θα διαλυθούν.
Αφήνουμε τις πατάτες να σχηματίσουν μιά κρούστα που δείχνει πως έχουν αρχίσει να ψήνονται. Είναι η στιγμή να ανακατέψουμε τις πατάτες, προσεκτικά, χωρίς να τις καταστρέψουμε και όταν το εξωτερικό τους σκληραίνει λίγο - χωρίς όμως να πάρουν χρώμα- είναι έτοιμες να βγούν από το τηγάνι. Οι πατάτες μας θα είναι αρκετά μαλακές -σχεδόν ψημένες- αλλά χωρίς χρώμα, με μιά ελαφρώς τηγανισμένη εξωτερική επιφάνεια.
Τις τοποθετούμε σε ένα ανοιχτό σκεύος, ώστε να μην πατιούνται και να κρυώσουν αρκετά μέχρι την επόμενη φάση. Επαναλαμβάνουμε το ίδιο μέχρι να τελειώσουν οι πατάτες που έχουμε διαθέσιμες.
Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει και αρκετή ώρα πριν την στιγμή που θα χρειαστούμε τις πατάτες. Μπορούμε να τις αφήσουμε να κρυώσουν και μετά να συνεχίσουμε.
Β ΄Φάση
Στην περίπτωση που έχουμε ολοκληρώσει την α΄φάση αρκετή ώρα πριν να χρειαστούμε τις πατάτες, ξαναζεσταίνουμε το λάδι. Αλλιώς, μόλις τελειώσουμε με την πρώτη φάση, συνεχίζουμε με την δεύτερη.
 |
| Μετά τη β΄φάση |
Μόλις αρχίζει να "βράζει" το λάδι, αφήνουμε λίγα λεπτά να πάρουν ένα ελαφρύ χρώμα και μετά μπορούμε και να τις ανακατέψουμε, γιατί πλέον δεν κινδυνεύουν να διαλυθούν. Μόλις πάρουν χρώμα και γίνουν τραγανές - ανάλογα με τις προτιμήσεις μας- τις βγάζουμε και αυτή τη φορά τις τοποθετούμε σε πιατέλα που έχουμε στρώσει με απορροφητικό χαρτί κουζίνας, ώστε να απορροφήσει το επιπλέον λάδι.
Συνεχίζουμε και με τις υπόλοιπες και τέλος όταν είναι όλες έτοιμες τις αλατίζουμε και τις ανακατεύουμε. Η απόλαυση είναι εγγυημένη.
Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΤΗΓΑΝΗΤΗΣ ΠΑΤΑΤΑΣ
Η αγαπημένη και απολαυστική τηγανητή πατάτα, οφείλει τα γευστικά της χαρακτηριστικά στην παρακάτω διαδικασία:
Μόλις οι πατάτες έρθουν για πρώτη φορά σε επαφή με το καυτό λάδι, η υγρασία που έχει η εξωτερική τους επιφάνεια εξατμίζεται και έτσι σχηματίζεται η τραγανή κρούστα. Αυτό γίνεται σε πολύ σύντομο χρόνο. Η υπόλοιπη υγρασία παγιδεύεται στο εσωτερικό και γίνεται ατμός - λόγω της ψηλής θερμοκρασίας- που μαγειρεύει την υπόλοιπη μάζα της πατάτας και την κάνει τρυφερή και μαλακιά.
Αν η θερμοκρασία είναι πολύ χαμηλή, δεν δημιουργείται το εξωτερικό προστατευτικό "κέλυφος", οπότε το λάδι εισχωρεί στο εσωτερικό και οι πατάτες γίνονται μαλακιές μέσα και έξω και έχουν απορροφήσει πολύ λάδι.
Αυτό συμβαίνει και όταν βάζουμε μεγάλη ποσότητα από πατάτες στο τηγάνι, ακόμη και αν αρχικά η θερμοκρασία του λαδιού είναι η σωστή. Η μεγάλη μάζα της πατάτας, λόγω της χαμηλότερης θερμοκρασίας της, σχετικά με το λάδι, ρίχνει και την θερομοκρασία του λαδιού, οπότε το αποτέλεσμα είναι αυτό που περιέγραψα πιό πάνω. Η διαδικασία του τηγανίσματος θα κρατήσει περισσότερο χρόνο, και μπορεί τελικά να αποκτήσουμε τραγανές πατάτες, αλλά το λάδι που θα απορροφήσουν κατά το μαγείρεμά τους, θα είναι σαφώς περισσότερο.
Όσο για το ποιό είναι το πιό κατάλληλο λάδι για το τηγάνισμα της πατάτας, έχουν γραφτεί πολλά. Με λίγα λόγια, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και το ηλιέλαιο είναι τα πλέον κατάλληλα, που εννοείται πως δεν πρέπει η θερμοκρασία τους να ξεπεράσει τους 160-180oC, και θα μπορούσαν για λόγους οικονομίας να χρησιμοποιηθούν για 2-3 φορές συνολικά, μέσα σε συντομο χρονικό διάστημα, αφού συντηρηθούν σε δοχείο που κλείνει καλά, σε μέρος σκοτεινό και δροσερό.
ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ
Επειδή η τηγανητή πατάτα είναι προσωπική ιστορία για τους περισσότερους, με αδυναμία είτε στις λεπτές είτε στις πιό χοντροκομμένες, θα σας δώσω κάποιες ενδιαφέρουσες παραλλαγές που ίσως σας ανοίξουν νέους δρόμους στο κεφάλαιο αυτό.
Πατάτες σπιρτόξυλα: Κόβουμε τις πατάτες σε ειδικό τρίφτη για λαχανικά (κόψιμο Julienne), δηλ. σπιρτόξυλο (αν θυμάστε πως είναι τα σπίρτα, γιατί δεν πολυκυκλοφορούν πιά). Οι διαστάσεις στη φωτογραφία είναι περίπου 2x2mm. Ο τρίφτης είναι απαραίτητος για την ομοιομορφία, που εξασφαλίζει και το ομοιόμορφο ψήσιμο. Στην περίπτωση αυτή, δεν θα τηγανίσουμε δύο φορές, μιάς και είναι τόσο μικρό το πάχος της πατάτας, που δεν υπάρχει εσωτερικό, και έτσι γίνεται πολύ τραγανή και ξεροψημένη πολύ σύντομα (μοιάζει με τσιπς).
Τα παιδιά - και όχι μόνο- θα ενθουσιαστούν με την τραγανή τους υφή.
Πατάτες με τη φλούδα σε σφήνες: Στην περίπτωση αυτή, καλό είναι να χρησιμοποιήσουμε φρέσκιες πατάτες, γιατί δεν θα τις ξεφλουδίσουμε, απλά θα τις τρίψουμε εξωτερικά και θα τις πλύνουμε πολύ καλά να φύγει το χώμα. Κατόπιν θα τις κόψουμε σε σφήνες. Θα ήταν καλό το μέγεθός τους να είναι κατά το δυνατόν παρόμοιο, ώστε να συμβαδίσουν στο μαγείρεμά τους.
Εδώ η πρώτη φάση περιλαμβάνει βράσιμο. Σε ανοιχτή κατσαρόλα ή τηγάνι, βάζω τις πατάτες, και προσθέτω αλάτι και νερό μέχρι να σκεπαστούν.
Σκεπάζω με το καπάκι και αφήνω να βράσουν για 15 min από τη στιγμή που θα αρχίσει ο βρασμός. Δοκιμάζω με ένα μαχαίρι. Θα πρέπει να περνάει στη μάζα της πατάτας, χωρίς όμως αυτή να έχει βράσει τελείως.Βγάζω σε ανοιχτό σκεύος (πιατέλα ή μιά λαμαρίνα) και αφήνω λίγο να κρυώσουν, μέχρι να ζεσταθεί το λάδι για το τηγάνισμα. (Μπορώ να κάνω το βράσιμο αρκετές ώρες πριν, ή ακόμη και από την προηγούμενη μέρα και να τις διατηρήσω στο ψυγείο). Φροντίζω να μην έχουν καθόλου νερά.
Μόλις είναι έτοιμο το λάδι, ρίχνω τις πατάτες λίγες λιγες - τόσες ώστε να μην είναι εκτός λαδιού και να μπορώ να τις γυρίσω εύκολα, χωρίς να σπάσουνε.
Μόλις αρχίσει να σχηματίζεται η εξωτερική κρούστα, κυρίως στη φλούδα, μπορώ να ανακατεύω προσεκτικά, ώστε να ψηθούν ομοιόμορφα.
Όταν είναι έτοιμες τις βγάζω σε απορροφητικό χαρτί, τις αλατίζω και είναι έτοιμες.
Θα σας εκπλήξει πόσο λίγο λάδι έχουν απορροφήσει και πόσο ελαφριά είναι η γεύση τους.
ΣΕΡΒΙΡΙΣΜΑ
Ο καθένας μας νομίζω έχει τον αγαπημένο του τρόπο να συνδυάζει τις τηγανητές πατάτες, και ίσως όχι μόνο έναν.
Η δική μου πρόταση είναι να φτιάξετε πατάτες σαν μοναδικό φαγητό μαζί με μιά ωραία χωριάτικη σαλάτα ή μιά νόστιμη πράσινη σαλάτα.
Έτσι θα απολαύστετε την "αμαρτία" στην καλύτερη μορφή της, πολύ περισσότερο αν τις πασπαλίσετε και με ένα ωραίο μίγμα τριμμένων τυριών (μαλακά για να λιώσουν ή ένα σκληρό τρυί που θα δώσει μιά αλμυρή και πικάντικη διάσταση) , με μιά καλή μουστάρδα ή ένα ωραίο σπιτικό κέτσαπ, ένα ωραίο και πικάντικο dip φέτας και απολαύστε μιά γεύση, που ίσως μαζί με τη σοκολάτα, είναι οι μόνες λιχουδιές που προκαλούν την ίδια ευχαρίστηση, σε μικρούς και μεγάλους, που μένει αναλλοίωτη από την παιδική μας ηλικία.
https://www.facebook.com/christiespicnic.blogspot.gr ή
να γίνετε μέλη του ιστότοπου στην αρχική σελίδα του blog.
